Er komen steeds meer singles bij. Uit onderzoek blijkt dat 80% een relatie wil. Er zijn genoeg mogelijkheden, maar speed-daten, online datingbureaus, datingsites en dating-apps voor de telefoon werken niet. Hoe is dat mogelijk? We stellen steeds meer eisen aan onszelf en elkaar. Hoge verwachtingen leiden tot teleurstelling. In jezelf en de ander. Het gevolg is een lage eigenwaarde en/of een onveilige hechting. Dit geldt voor de hele westerse wereld. In deze serie blogs vertel ik over de invloed van de persoonlijke hechtingstijl op het liefdesleven en hoe je dit (positief) kunt beïnvloeden.
Een veilige hechting blijkt een belangrijke voorwaarde voor een juiste partnerkeuze en een langdurige liefdevolle relatie. Het is dus de moeite waard om, als je hechting door ervaringen als kind, tijdens het opgroeien of als volwassene onveilig geworden is, ernaar te streven om het vertrouwen te herstellen. Voor een veilige hechting heb je vertrouwen in jezelf nodig (dat je het waard bent om bemind te worden) en in anderen (dat de ander er voor je is als het eropaan komt). Een veilige hechting blijkt samen te gaan met een ‘Secure-Base Script’.
Wat is dat nou, zo’n script? Het gaat om een innerlijke overtuiging. Iets wat je diep vanbinnen als vanzelfsprekend ervaart. Een soort mentaal schema. Bij een veilige hechting zien we steeds de volgende drie componenten (overtuigingen) terug:
Deze overtuigingen zijn niet het gevolg van een liefdevolle relatie, zoals je zou verwachten, nee, ze liggen ten grondslag aan een liefdevolle relatie. Dus niet eerst de relatie, dan het vertrouwen. Nee, het is eerst het vertrouwen en dan pas kan er een liefdevolle relatie opgebouwd worden. Dat betekent dat je er voor jezelf aan moet werken om een innerlijk gevoel van veiligheid te verkrijgen. Het gevoel dat de wereld over het algemeen een veilige plaats is, dat andere mensen ons graag willen helpen en dat het fijn is om anderen te helpen. Pas als we die overtuiging durven hebben, kunnen we het gedrag ontwikkelen dat nodig is om een emotionele verbondenheid te verkrijgen.
Je ervaringen hebben je het idee gegeven dat de wereld niet veilig is, dat anderen je kwetsen en dat je op je hoede moet zijn. Dit verdedigingsmechanisme is echter te sterk geworden als je een onveilige hechting hebt ontwikkeld, waardoor het zich tegen je is gaan keren. In een eerder blog (ongeveer een half jaar geleden), schreef ik over Jolanda, dochter van een drugsverslaafde moeder en opgegroeid in kindertehuizen en Dominique, in een liefdevol gezin opgegroeid en verliefd geworden op een hele charmante, maar erg egoïstische man die haar veroverde en daarna als vuil behandelde. Zij kunnen naar aanleiding van deze ervaringen op een vergelijkbare manier in een nieuwe relatie stappen. Beschadigd en wantrouwig.
Twee totaal verschillende levens kunnen een vergelijkbare beschadiging opleveren. Maar wat er vervolgens gebeurde is, dat Jolanda in het hulpverleningscircuit terecht kwam en op haar twintigste een psychologe ontmoette met wie het enorm klikte. Geen ‘geitenwollensokkentype’, maar iemand die durft te zeggen waar het op staat. Ze had erg veel vertrouwen in deze vrouw en dat vertrouwen groeide. De hulpverleenster die haar begeleidde in het gezinsvervangend tehuis kwam een aantal malen mee naar de therapiesessie en met zijn drieën werkten ze aan het versterken van het vertrouwen van Jolanda in zichzelf en andere mensen.
Jolanda maakte haar opleiding af, ging stagelopen in een winkel waar een heel prettig verkoopteam werkte, ze deed het goed en kreeg steeds meer vertrouwen. Ze ontmoette een lieve jongen en begon een relatie met hem. In het begin hadden ze veel ruzie, maar ook daarin werden ze begeleid door de psychologe en haar begeleidster. Op dit moment wonen Jolanda en haar vriend ongeveer een jaar samen. En het gaat erg goed. Dominique echter, is burn-out geraakt. Ze wijdt dit aan de werkdruk en wil een cursus Mindfulness om te leren ontspannen en loslaten.
Dat de manier waarop haar vriend haar behandelt hier mee te maken heeft, kan en wil ze niet accepteren. Hij bedoelt het niet zo, zegt ze. Ze is nog steeds erg verliefd op zijn blitse uiterlijk, zijn krachtige persoonlijkheid en zelfverzekerde manier van presenteren. Helaas, want voor buitenstaanders is het duidelijk dat hun relatie niet gezond is; hij zet haar voor schut waar anderen bij zijn, je ziet dat hij haar daarmee kwetst, maar zij vergoelijkt het. Ik hoop dat ze wakker wordt en net als Jolanda aan de slag gaat, zodat ze de kans heeft een echt lieve man te ontmoeten. Ze verdient het.
Voor een wetenschappelijke onderbouwing voor bovenstaande uitspraken, verwijs ik graag naar het artikel What’s inside the minds of securely and insecurely attached people? The secure-base script and its association with attachment-style dimensions (Mikulincer & Shaver, 2009).
In mijn vorige blog beschreef ik, hoe je kunt herkennen of je een onveilige hechting hebt. In mijn volgende blog zal ik praktische adviezen geven over het doorbreken van onveilige patronen.